„Basiu przywitaj się…”, „podaj rączkę pani…”, „pobaw się z dziećmi…” w tak naturalny sposób wielu rodziców zachęca swoje dzieci do większej aktywności w kontaktach społecznych. Jakże częstą reakcją jest wówczas silniejsze trzymanie się maminej spódnicy, odwracanie wzroku, rumieniec czy zwyczajne „wstydzę się”. Nieśmiałość, jako cecha charakteru, jest zauważalna w sytuacjach, gdy podejrzewamy, że w jakikolwiek sposób nasza osoba lub podejmowane przez nas zachowanie będzie oceniane. Jest widoczna w trakcie wystąpień przed większą grupą, w sytuacji nawiązywania znajomości – przedstawiania się, opowiadania o sobie, wypowiadania się na temat własnych pomysłów – czy w kontakcie z autorytetem lub inną osobą, od której w jakikolwiek sposób jesteśmy zależni.
